کاربرد سنگهای ساختمانی
از زمان قدیم از سنگها به خاطر دوام و مقاومت زیاد آنها در احداث ساختمانها و ابنیه مهم استفاده شده است . حتی گاهی سنگ تعیین کننده نوع معماری یک منطقه به شمار می رفته است . مثلا تخت جمشید از سنگ آهک , ابنیه تاریخی شهر فلورانس ایتالیا از ماربل کارارا و ابنیه و برج های شهر بلونیا در ایتالیا از ماسه سنگ ساخته شده اند .امروزه به دلیل پیشرفت فن آوری در استخراج و حمل و نقل ، استفاده از سنگ ابعاد گسترده ای گرفته و از آن ، در زمینه های مختلف ساخت و ساز استفاده می گردد . مهمترین کاربرد سنگ ها به شرح زیر است :
3-1- پوشش دیوارهای داخلی
اکثر دیوارهای داخلی که با سنگ پوشانده می شوند مربوط به ساختمانهای اداری ، اماکن عمومی و بهداشتی ، فروشگاهها و سالنهای غذاخوری است . سنگهای مورد استفاده برای این کاربرد باید دارای خصوصیات زیر باشند :
1- قابلیت شست و شو و دوام در برابر شوینده ها
2- تخلخل کم
3- جلاپذیری مطلوب
4- رنگ و ظاهر زیبا

3-2- کف و پلکان
به کار بردن سنگ جهت استفاده در کف و پلکان با توجه به اینکه در معرض سایش و احتمالا ضربه خوردن می باشند باید از ویژگیهای به قرار زیر برخوردار باشند:
1- دارا بودن قابلیت برش در یک جهت ، که سنگهای دگرگونی و بعضی از سنگهای رسوبی این خصوصیت را دارا می باشند .
2- دارای مقاومت ضربه ای زیاد باشند .
3- محکم و سخت باشند .
4- دارای مقاومت سایشی نسبتا زیاد باشند .
5- تخلخل کم
6- رنگ و ظاهر زیبا
7- قابل شستشو و پایداری در برابر اسیدها و بازها و شوینده ها
از بهترین سنگ ها برای استفاده در کف و پلکان گنایس و کوارتزیت می باشند .
3-3- نما
بیشترین کاربرد سنگ در ساختمان ، نمای آن است . نمای ساختمان به دلیل قرار گرفتن در معرض شرایط جوی ( باران ، یخبندان ، آفتاب و آلاینده ها ) ، از اهمیت خاصی برخوردار است . سنگ نما باید ویژگیهای خاصی داشته باشد تا بتواند در برابر این عوامل دوام بیاورد . بنابراین جهت انتخاب سنگ برای استفاده در نمای ساختمان باید به نکات زیر توجه خاص کرد :
1- نوع آب و هوای منطقه در نظر گرفته شود . سنگی مناسب با شرایط اقلیمی انتخاب گردد مثلا در مناطق سرد و مرطوب ، سنگ دارای تخلخل بسیار کم باشد ، وگرنه ممکن است بر اثر یخبندان سنگ متلاشی شود ، یا در مکانهایی که امکان وزش طوفان شن وجود دارد ، در معرض سایش است .
2- قابلیت صیقل خوردن و برش را داشته باشد .
3- مقاومتهای کششی و خمشی نسبتا خوبی را دارا باشد .
4- ترکیبات کانی شناسی آن باید در نظر گرفته شود . چون کانیهای مضر ( کانیهای آهن ) در برابر آب و هوا اکسیده شده و در نتیجه فرسودگی زودرس را به وجود می آورند . وجود ناخالصی به صورت مجتمع در یک نقطه یا یک امتداد ، می تواند ، نقطه ضعف بوده و باعث تخریب سنگ شود .
5- بهتر است برآوردی از عمر مفید ساختمان به عمل آید و سنگ نما متناسب با آن انتخاب گردد .
6- در صورت نصب سنگ به روش تر ، چسبندگی خوبی با ملات داشته باشد . ( آیین کار طرح ، نصب و نگهداری سنگ ساختمانی ، انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مراجعه شود ) .
7- رنگ آن با ثبات باشد .
8- در برابر بخارها و گازها و پرتو آفتاب پایدار باشد .

3-4- کف خیابان و پیاده رو :
سنگهای مورد استفاده در پیاده روها باید سخت ، با دوام و دارای مقاومت سایشی نسبتا بالا باشد . سنگها باید دارای چند کانی ( Polymineral ) و با دانه بندی متوسط باشد .
3-5- بام
در ایران برای جهت پوشش بامها عموما از سنگ استفاده نمی شود ، اما به عنوان پوشش بام در بعضی مناطق ایران می تواند هم از نظر دوام و هم از نظر قیمت کاربری خوبی داشته باشد ، مشروط بر اینکه سنگ انتخاب شده دارای خصوصیات زیر باشد :
1- قابلیت تقسیم به لایه های نازک و مسطح را داشته باشد .
2- باید سنگی سبک و غیرقابل نفوذ باشد .
3- دارای دوام و مقاومت خمشی خوبی باشد .
4- بدون تخلخل و در برابر یخبندان مقاوم باشد .
این ویژگیها معمولا در سنگ لوح وجود دارد . البته سنگهایی مانند شیست های کلریتی و میکاشیست ها نیز تا حدودی این ویژگیها را دارا می باشند .
3-6- دیوار و شالوده
سنگ ها را برای شالوده و دیوارهای حایل معمولا به صورت نامنظم و بدون شکل به کار می برند . حجم این سنگها بین 002/0 تا 005/0 مترمکعب است و از قطعات کوچکتر جهت پر کردن فاصله بین آنها استفاده می گردد .
معمولا برای این کار ، از سنگهایی که در منطقه وجود دارد استفاده می شود ( برای صرفه جویی در هزینه ها ) به این منظور باید به موارد زیر توجه کرد :
1- بهتر است سنگهایی نسبتا سخت با وزن ویژه و مقاومت فشاری زیاد مصرف گردد .
2- سنگهایی که دارای لایه بندی و قابلیت انحلال زیاد هستند مصرف نشود .
3- سنگهای متخلخل به کار نرود .
سنگهای آهکی دولومیتی و ماسه سنگها به این منظور از مناسبترین سنگها به شمار می روند .
3-7- زیرسازی جاده ها :
سنگهایی که برای جاده سازی استفاده می شود باید نسبت به نوع جاده و شرایط زمین شناسی و مورفولوژی منطقه انتخاب شود . برای انتخاب سنگ باید به موارد زیر توجه کرد :
1- از دانه بندی همگن تشکیل شده باشد .
2- حتی الامکان بدون تخلخل باشد .
3- سخت بوده و وزن ویژه زیادی داشته باشد .
4- از مقاومت فشاری زیادی برخوردار باشد .
3-9- تزئینات ساختمان :
برای تزئینات ساختمان از سنگ های بریده شده ، با اندازه های معین استفاده می شود . این سنگها برای استفاده قاب درها ، پنجره ها ، ستون ، شومینه و موارد خاص دیگر در ساختمان استفاده می گردد . برای انتخاب این سنگها باید به موارد زیر توجه کرد :
1- عمدتا سنگهایی که قابلیت کار بر روی آنها آسان باشد برای این منظور انتخاب می شوند .
2- دارای دوام مناسب و به طور کلی مقاومت کششی و خمشی خوبی داشته باشند .
3- دارای رنگ و ظاهر زیبایی باشند .
سنگ آهک های سخت و ماربل ها ، سنگهای آذرین و ماسه سنگ ها ( اگر قابلیت شکل پذیری داشته باشند ) جزو مناسبترین سنگها می باشند .
3-10- موارد ویژه :
گاهی اوقات بخصوص در مناطق صنعتی ممکن است سنگ به خواص ویژه ای از قبیل مقاومت در برابر حرارت ، اسیدها یا قلیایی ها نیاز داشته باشد . برای این قبیل اهداف ، سنگ باید دارای ویژگیهای به شرح زیر باشد :
1- مقاوم در برابر حرارت : تالک ، توف ، آندزیت ، بازالت
2- مقاوم در برابر اسیدها : گرانیت ، دیوریت ، کوارتزیت ، ماسه سنگهای کوارتزی ، آندزیت ، بازالت ، دیاپاز.
3- مقاوم در برابر قلیایی ها : سنگ های آهکی متراکم ، دولومیت ها ، ماسه سنگهای کربناتی.
آن دسته از مشخصات فنی سنگها که برای هر کاربرد مشخصی در الزامات فنی طرح مورد توجه قرار گیرد .

نوشته شده در سه شنبه 89/6/30ساعت 3:1 عصر توسط مهندس محمد عباسی نظرات ( ) |